Thị trường trái phiếu Nhật Bản vừa làm sụp đổ những giả định toàn cầu

Thị trường trái phiếu Nhật Bản vừa phát đi một tín hiệu khó chịu cho các thị trường toàn cầu, Giám đốc điều hành của một trong những tổ chức tư vấn tài chính độc lập và quản lý tài sản lớn nhất thế giới cảnh báo.

Cảnh báo từ Giám đốc điều hành deVere Group, ông Nigel Green, được đưa ra khi nhu cầu tại phiên đấu giá trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 30 năm vào thứ Năm tăng vọt lên mức mạnh nhất kể từ năm 2019, ngay cả khi lợi suất tăng lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ.

“Nhà đầu tư không rút lui. Họ tham gia mạnh mẽ hơn,” ông giải thích.

“Lợi suất cao hơn không khiến nhà đầu tư rời khỏi Nhật Bản. Ngược lại, chúng thu hút dòng tiền vào. Khi trái phiếu dài hạn bắt đầu mang lại thu nhập đáng kể, nhà đầu tư sẽ chú ý.”

Lợi suất trái phiếu 30 năm của Nhật Bản đã vượt mốc 3,4%, đạt khoảng 3,44–3,45%, mức cao nhất kể từ khi loại trái phiếu này được phát hành vào năm 1999. Lợi suất trái phiếu 10 năm đã tiến sát 1,9%, cao nhất kể từ năm 2007.

“Trong các chu kỳ trước đây, những biến động lớn như vậy sẽ làm thị trường chao đảo. Tuy nhiên, lần này nhu cầu lại tăng mạnh.”

Tác động vượt xa phạm vi Nhật Bản

“Trong nhiều năm, Nhật Bản âm thầm xuất khẩu vốn ra phần còn lại của thế giới,” CEO deVere giải thích.

“Với lãi suất neo sát 0, nhà đầu tư vay rẻ bằng yên và đổ tiền vào trái phiếu Mỹ, tín dụng châu Âu, cổ phiếu và các thị trường mới nổi.”

Cái gọi là “giao dịch chênh lệch lãi suất đồng yên” đã là trụ cột lớn của dòng vốn toàn cầu trong phần lớn hai thập kỷ qua. Nhưng mô hình này nay đang chịu áp lực.

Thị trường đã mạnh tay điều chỉnh kỳ vọng về chính sách thắt chặt của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản sau phát biểu của Thống đốc Kazuo Ueda rằng lãi suất có thể tăng trong khi các điều kiện tài chính tổng thể vẫn được nới lỏng kể cả sau khi tăng lãi suất.

“Nhà đầu tư hiện đang đặt xác suất khoảng 70–80% cho một động thái vào tháng 12, và họ thấy có khả năng thực sự về thắt chặt hơn nữa vào đầu năm 2026,” ông Nigel Green nhận định.

“Điều này khiến Nhật Bản trở nên khác biệt,” ông nói. “Mỹ đã bắt đầu cắt giảm lãi suất, thị trường kỳ vọng sẽ giảm thêm trong năm tới, trong khi tranh luận về cắt giảm lãi suất đang nổi lên trở lại ở châu Âu. Nhưng Nhật Bản lại đang đi theo hướng ngược lại.”

Ông tiếp tục: “Các thị trường toàn cầu đã quen với việc dựa vào đồng yên rẻ làm nguồn vốn.

“Nếu chi phí vay ở Nhật Bản tăng cùng lúc lợi suất nơi khác giảm, dòng vốn không chỉ chảy chậm lại mà sẽ dịch chuyển rõ rệt.”

Sự dịch chuyển này không chỉ ảnh hưởng đến Nhật Bản. Các giao dịch chênh lệch lãi suất bằng đồng yên kém hấp dẫn hơn. Việc phân bổ vào trái phiếu nước ngoài cũng mất đi phần nào sức hút. Dòng tiền từng chảy ra nước ngoài suốt nhiều năm bắt đầu tìm cách quay trở lại.

“Sự điều chỉnh không cần quá mạnh cũng có thể gây xáo trộn,” ông Nigel Green bổ sung.

“Với vai trò của Nhật Bản trong tài chính toàn cầu, ngay cả những thay đổi chính sách khiêm tốn cũng có thể lan tỏa tới thị trường tiền tệ, trái phiếu và tài sản rủi ro.”

Bản thân sức mạnh của phiên đấu giá cũng rất có ý nghĩa. “Đây là phản ứng về định giá,” ông nói. “Người mua tham gia vì họ cảm thấy lợi suất cuối cùng đã phản ánh đúng rủi ro.”

Cách tiếp cận của Nhật Bản trong quản lý nợ càng củng cố cảm giác kiểm soát.

Đầu năm nay, Bộ Tài chính đã hai lần cắt giảm phát hành trái phiếu siêu dài hạn, và gần đây lựa chọn tài trợ cho gói kinh tế mới nhất của Thủ tướng Sanae Takaichi chủ yếu bằng cách tăng phát hành trái phiếu kỳ hạn hai và năm năm cùng khoảng ¥6–6,3 nghìn tỷ yên tín phiếu kho bạc, thay vì gây thêm áp lực lên đầu dài nhất của đường cong lợi suất.

Với nhà đầu tư toàn cầu, thông điệp này ngày càng khó bỏ qua.

“Giả định rằng Nhật Bản sẽ mãi đứng ngoài lề với lãi suất gần 0 không còn đúng nữa.

“Dòng vốn đang dịch chuyển, những kỳ vọng lâu dài bị thử thách, và các danh mục dựa trên đồng yên rẻ mãi mãi giờ đây phải đối mặt với một thế giới rất khác,” CEO deVere Group kết luận.

Về deVere Group

deVere Group là một trong những tổ chức tư vấn độc lập lớn nhất thế giới về các giải pháp tài chính chuyên biệt cho khách hàng quốc tế, khách hàng nội địa giàu có và siêu giàu. Công ty có mạng lưới văn phòng trên khắp thế giới, hơn 80.000 khách hàng và $14bn đang được tư vấn.