Lần đầu tiên sau 33 năm! Đợt tăng lãi suất lần này của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản có thể đang âm thầm viết lại luật chơi của dòng vốn toàn cầu.

Trước tiên, hãy nói về thay đổi rõ rệt nhất — đồng yên, một đồng tiền trú ẩn an toàn lâu đời, giờ đây cuối cùng cũng không còn là "bến đỗ an toàn không sinh lời" nữa. Trong mấy chục năm qua, đồng yên dù ổn định nhưng gần như không có lãi suất, giờ thì khác rồi. Tài sản trú ẩn mà còn có lãi thì ý nghĩa là gì? Nói đơn giản: khi thị trường bắt đầu hoảng loạn, dòng tiền sẽ đổ về đồng yên còn mạnh mẽ hơn trước.

Đây không phải tin tốt cho thị trường tiền mã hóa. Một khi tâm lý trú ẩn tăng cao, những dòng tiền vốn đổ vào cổ phiếu thị trường mới nổi, trái phiếu rủi ro cao, thậm chí là tiền mã hóa, nhiều khả năng sẽ quay đầu chảy về đồng yên. Khi thanh khoản bị rút đi, tài sản rủi ro cao tự nhiên sẽ chịu áp lực, nhất là những tài sản vốn đã biến động mạnh ở vùng giá cao.

Tiếp theo là câu chuyện giao dịch chênh lệch lãi suất. Trước đây lãi suất đồng yên gần như bằng 0, các tổ chức và quỹ trên toàn cầu đều chơi một chiêu: vay yên, đầu tư vào tài sản sinh lời cao. Chi phí gần như bằng 0, lợi nhuận thì hưởng trọn. Nhưng giờ đồng yên tăng lãi suất, chi phí cuộc chơi này đột ngột tăng lên, những người chơi dùng đòn bẩy vay yên sẽ phải tính lại bài toán của mình.

Những đối tượng nguy hiểm nhất là các doanh nghiệp nợ cao ở thị trường mới nổi, các công ty bất động sản, và các tổ chức tài chính sử dụng đòn bẩy tối đa. Họ vay đồng yên rẻ khi trước, giờ chi phí trả nợ tăng lên, nếu đồng yên tiếp tục tăng giá thì áp lực trả nợ càng lớn. Khả năng xảy ra những vụ vỡ nợ cục bộ là hoàn toàn có thật chứ không phải dọa suông.

Tác động lên giá tài sản toàn cầu cũng rất đáng chú ý. Tài sản rủi ro như chứng khoán Mỹ, tiền mã hóa, nếu dòng vốn đồng yên bắt đầu quay trở về Nhật Bản trên quy mô lớn, biến động ngắn hạn gần như không thể tránh khỏi. Đặc biệt là những vị thế đầu cơ dựa vào nguồn vốn rẻ, sẽ rút lui nhanh và mạnh hơn tưởng tượng.

Về tỷ giá cũng sẽ có phản ứng dây chuyền. Nếu đồng yên tiếp tục mạnh lên do nhu cầu trú ẩn, chỉ số đô la Mỹ có thể bị đè nén, kéo theo sự mất cân bằng của toàn bộ thị trường ngoại hối. Hiệu ứng liên thông này cuối cùng cũng sẽ ảnh hưởng đến thanh khoản và tâm lý của thị trường tiền mã hóa.

Tóm lại, động thái lần này của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản, bề ngoài chỉ là một lần tăng lãi suất thông thường, nhưng những gì nó khuấy động có thể là nền tảng của dòng vốn toàn cầu. Với các nhà đầu tư quan tâm đến chu kỳ vĩ mô, diễn biến của đồng yên trong vài tháng tới chắc chắn rất đáng để theo dõi sát sao.