Những đơn đặt đồ ăn khuya và màn hình giao dịch nhấp nháy đã chứng kiến quãng thời gian thấp kém nhất của tôi. Ai mà ngờ, mấy năm trước còn phân vân có nên thêm miếng thịt vào suất ăn nhanh không, giờ đây lại có thể ung dung tự tại giữa sóng gió của thị trường tiền mã hóa?

Tính ra, tôi đã lăn lộn trên thị trường crypto tròn bảy năm. Ba năm đầu ư? Đúng chuẩn ví dụ điển hình cho thất bại. 50.000 tệ vốn liếng bay sạch không còn một xu, dính bẫy, sập hố, thua đến thân tàn ma dại. Lúc tệ nhất, người yêu ba năm buông lại một câu: “Đây đâu phải đầu tư, rõ ràng là cờ bạc,” rồi quay lưng bỏ đi. Tôi một mình đứng trên sân thượng, gió lạnh thổi suốt đêm, vậy mà lại vô tình tránh được vụ sập giá “3·12” khiến bao người tuyệt vọng.

Sáng hôm sau mở mắt ra lướt giá, tôi tưởng mình vẫn chưa tỉnh—có người bị cháy tài khoản đến mức sụp đổ, xóa luôn phần mềm, có người dùng đòn bẩy một đêm giàu lên cả trăm lần, còn tôi thì chỉ còn lại mùi rượu và đồ ăn khuya nguội ngắt. Sau này nghĩ lại mới hiểu, thị trường tiền mã hóa chưa bao giờ là trò chơi may rủi tung xúc xắc. Những câu chuyện “vốn nhỏ nhân ngàn lần” phần lớn là ảo mộng do thiên kiến người sống sót thêu dệt, đằng sau đều là lưỡi hái cắt cổ nhà đầu tư non tay. Có thể trụ lại đến giờ với số dư tám con số trong tài khoản, hoàn toàn không phải nhờ may mắn, mà là bốn “nguyên tắc sinh tồn” đánh đổi bằng tiền tươi máu thật—mỗi điều đều là bài học xương máu.

**Nguyên tắc thứ nhất: Sau khi tăng nóng chắc chắn có bẫy, đừng lao vào hố**

Đã thấy quá nhiều người mới lao đầu vào mấy “coin tên lửa” được đồn thổi. Nhìn bảng giá bất ngờ tăng vọt 20% là phấn khích lao vào, kết quả vừa mua xong đã bị kẹp đỉnh. Vậy xu hướng tăng thực sự là như thế nào? Là tăng ổn định, có khối lượng đẩy lên đều đặn. Nếu giá bị kéo lên bất ngờ rồi bắt đầu rỉ rả giảm, khối lượng giao dịch càng lúc càng teo tóp...