"Anh ơi, em xong rồi, 360,000 tiêu hết rồi."

Cuối đông năm ngoái, cuộc điện thoại đó, giọng thằng em họ run lên bần bật. Khi FTX sập, nó all-in vào mấy đồng coin rác, ba ngày mất 90%, tài khoản chỉ còn lại 4,000 tệ - đến vé tàu cao tốc về quê cũng sắp không mua nổi.

Lúc đó tôi chỉ nói một câu: Trong thị trường này, kẻ liều chết hết, kẻ nhát mới sống sót.

Không ngờ bốn tháng sau, "kẻ nhát" này khoe tôi số dư ví của nó: 1,130,000 USDT. Vừa đủ đặt cọc một căn hộ.

Nó không học được cách dự đoán thị trường, nhưng đã khắc chữ "nhát" vào từng giao dịch. Mấy nguyên tắc chết này, còn hữu dụng gấp trăm lần so với chăm chăm nhìn biểu đồ.

**Nguyên tắc 1: Đừng bỏ trứng vào một giỏ**

Cách chết ngu nhất là all-in.

Giờ nó chia vốn thành bốn phần, mỗi lần chỉ dùng tối đa 25%. Nhìn sai? Vẫn còn 75% để quay đầu. Đợt cắm kim tháng 12 năm ngoái, người khác cắt lỗ tháo chạy, nó dùng 1/4 vốn bắt đáy, đặt trước điểm dừng lỗ. Đêm đó giá bật lên, một cú ăn luôn 18%.

Chìa khóa không phải là kiếm được bao nhiêu, mà là chịu lỗ được bao nhiêu.

**Nguyên tắc 2: Chốt lời còn quan trọng hơn cắt lỗ**

Đa số ai cũng biết cắt lỗ, nhưng thực ra thứ giết chết nhiều người nhất là không biết chốt lời.

Nó đặt ra nguyên tắc sắt: Lãi đơn lẻ quá 15% là rút dần, tuyệt đối không mơ mộng "tăng thêm một nhịp nữa". Tháng 2 năm nay, một đồng coin lớn lên đến giá kỳ vọng, nó bán luôn một nửa để khóa lợi nhuận. Sau đó đồng đó thật sự tăng thêm 12%, nhưng ba ngày sau lại sập 20% – những người tham đều bị chôn hết.

Lợi nhuận về túi, không bao giờ lỗi thời.

**Nguyên tắc 3: Luôn để lại đường lui cho bản thân**

Bây giờ trước mỗi giao dịch, nó đều tự hỏi ba câu:
- Giá này mình chấp nhận lỗ tối đa bao nhiêu?
- Nếu phán đoán sai, mình chịu được mức lỗ nào mà không tiếc?
- Nhỡ giá đi ngang nửa năm, vốn mình trụ được bao lâu?

Nghe có vẻ nhát? Nhưng chính sự nhát đó, nó đã leo từ 4,000 lên 1,130,000.

Thị trường crypto không thiếu anh hùng, chỉ thiếu những kẻ nhát sống sót đến mùa bò.